El Parmakta Mantar Enfeksiyonu (Tinea Manuum) ve Tedavisi
El parmaklarında ve avuç içinde görülen mantar enfeksiyonu, tıpta "tinea manuum" olarak adlandırılır. Genellikle kaşıntı, pullanma, çatlaklar ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmezse tırnaklara yayılabilir ve daha inatçı bir hal alabilir.
El Parmak Mantarının Nedenleri
- Sıcak ve nemli ortamlar
- Başka bir vücut bölgesindeki mantarın ellere yayılması (özellikle ayak mantarı)
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Ortak kullanılan havlu, eldiven veya spor ekipmanları
- Ellerin sık sık su ve kimyasallarla temas etmesi
El Parmak Mantarı Tedavi Yöntemleri
1. Topikal (Yüzeysel) Antifungal Kremler ve Losyonlar
Hafif ve orta şiddetli enfeksiyonlarda ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. - Klotrimazol, Mikonazol, Terbinafin, Ketokonazolgibi etken maddeleri içeren kremler kullanılır.
- Tedavi süresi genellikle 2-4 hafta arasındadır, ancak doktorunuzun önerdiği süreye uymak çok önemlidir.
- Kremi uygulamadan önce ellerinizi iyice yıkayıp kurulayın. İlacı, enfeksiyonun olduğu bölgeye ve çevresine ince bir tabaka halinde sürün.
2. Oral (Ağızdan Alınan) Antifungal İlaçlar
Şiddetli, yaygın veya topikal tedaviye yanıt vermeyen enfeksiyonlarda doktorunuz reçete edebilir. - Terbinafin, Itrakonazol, Flukonazolgibi ilaçlar kullanılır.
- Bu ilaçlar karaciğer üzerinde yan etkilere neden olabileceğinden, doktor kontrolünde ve gerekli tetkikler yapılarak kullanılmalıdır.
- Tedavi süresi birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.
3. Tırnak Tutulumu Varsa
Mantar el tırnaklarına yayılmışsa (onikomikoz), tedavi daha uzun sürebilir. - Tırnak için özel antifungal cilalar kullanılabilir.
- Gerekirse oral antifungal ilaçlarla kombine tedavi uygulanır.
4. Evde Uygulanabilecek Destekleyici Yöntemler
Bu yöntemler tedaviyi destekler ancak tek başına yeterli olmayabilir. Doktorunuza danışmadan uygulamayın. - El Hijyeni: Ellerinizi düzenli olarak yıkayın ve özellikle parmak aralarını iyice kurulayın.
- Sirke Banyosu: Bir ölçü elma sirkesi ile iki ölçü suyu karıştırıp ellerinizi 15-20 dakika bu suda bekletebilirsiniz. Sirke asidik yapısıyla mantarın büyümesini zorlaştırır.
- Çay Ağacı Yağı: Seyreltilmiş çay ağacı yağının antifungal özellikleri vardır. Birkaç damla yağı bir çorba kaşığı taşıyıcı yağ (hindistan cevizi yağı gibi) ile seyrelterek günde iki kez uygulayabilirsiniz. Cilt tahrişine neden olabileceğinden dikkatli kullanın.
5. Önleme ve Tekrarlamayı Engelleme
Mantar enfeksiyonları tekrarlayabilir, bu nedenle önlem almak çok önemlidir. - Ellerinizi temiz ve kuru tutun.
- Başkalarının havlularını, eldivenlerini veya manikür aletlerini kullanmayın.
- Ayak mantarınız varsa, ayaklarınızı temizledikten sonra ellerinizi iyice yıkayın.
- Ellerinizin uzun süre nemli kalmasına neden olan işler yapıyorsanız, içi pamuklu eldiven kullanın ve sık sık değiştirin.
- Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmak için sağlıklı beslenin ve yeterince uyuyun.
Doktora Ne Zaman Görünmeli?
- Belirtiler iki haftalık topikal tedaviye rağmen düzelmiyorsa,
- Enfeksiyon hızla yayılıyorsa,
- Ağrı, şiddetli kızarıklık veya iltihap (irin) oluşmuşsa,
- Tırnaklar etkilenmişse mutlaka bir dermatoloğa (cilt hastalıkları uzmanına) başvurmalısınız.
Unutmayın, bu bilgiler genel tavsiye niteliğindedir. En doğru ve kişiye özel tedavi planı için bir sağlık uzmanına danışmak esastır. |
