İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği, Günümüzde beyaz kültür mantarından sonra üretimi hızla yayılan ve en çok tüketilen mantar olan istiridye mantarı ya da diğer adıyla kayın mantarıdır. Yurdun değişik bölgelerinde kayın mantarı, istiridye mantarı, ağaç mantarı, kavak mantarı, yaprak mantarı, et mantarı, kulak mantarı olarak da bilinen istiridye mantarı izole edilmiş çatı katı veya klima bulunan bodrum katlarında her mevsim rahatlıkla yetişmektedir. Yapılan denemelerde çatı katında klima veya herhangi bir ısıtma soğutma cihazı kullanmadan istiridye mantarını yetiştirildiği de görülmüştür.
İstiridye Mantarının Özellikleri: İstiridye mantarını yetiştirmek çok kolaydır. Zararlılar ve hastalıklar için daha dayanıklı olan istiridye mantarı, bunun yanında et tadına en yakın bir tada sahip olması, besin değeri olarak diğer mantar türlerine oranla daha üstün olması, lezzetli olması, kan dolaşımının düzenlenmesindeki etkisi, kalp ve tansiyona iyi gelmesi, kanser için koruyucu etkisinin bulunması İstiridye mantarını diğer mantar türlerinden daha öne çıkarmaktadır. Uzak doğuda ölümsüzlük mantarı biri olarak bilinen İstiridye mantarı, Avrupa'da 20. Yüzyılda kültür mantarı olarak yetiştirilmeye başlandı son yıllarda ülkemizin çeşitli bölgelerinde kültür mantarı olarak da üretilmeye başlanmıştır.
İstiridye mantarını yetiştirmek amacıyla hobi olarak, girişimde bulunan bir kişi bu işe başladığı andan itibaren, yaşayarak kazandığı deneyimler ile az bir zaman içerisinde profesyonel olarak ve hem de iyi bir kazanç ile bu işi yürütebilmektedir.
İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği Hazırlık ve Aşamaları Nelerdir?
İstiridye mantarı, çevresel koşulları olarak rahat bir ortamda üretilmektedir. Yetiştirilmesinde örtü toprağı gerek duyulmaması, kompost fermantassyon uygulanması üretimini daha kolay hale getirmiştir. Mevsimsel koşullar altında Pleurotus türlerinde seçici davranmak ortam uygunluğu açısından önemlidir. Mesela; Pleurotus sajor-caju misel çeşidi 35Cº ye şapka oluşumunda ise 30Cº ye kadar dayanım göstermesinden dolayı yaz şartları içinde yetiştirmeye daha uygunken. Pleurotus ostreatus misel gelişiminde 23-25 Cº ye, şapka oluşumunda ise 10-15Cº dereceye ihtiyaç duyar. Bundan dolayı yaz üretimlerinde Pleurotus sajor- caju türü, kış dönemi üretiminde ise Pleurotus ostreatus türü daha uygun olur. İstiridye mantarı üretimi, beyaz mantara göre daha kolaydır.
Bitkisel Atıkla İstiridye Mantarı Üretimi Nasıl Yapılır?
Bu tip mantar üretimi için, her yerde rahatça bulunabilecek bitkisel atık kullanılmaktadır. Bu atıklar pirinç kavuzu, pamuk kapçığı, mısır koçanı, fındık zurufu, yerfıstığı kabuğu, buğday sapı, çeltik sapı, çay artığı, mısır sapı, buğday kepeği, kayın, kavak ve meşe ağaçlarının talaşlarıdır.
Kompost karışımı amacıyla bu bitkisel atıklardan yararlanılır. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yapılan araştırma sonucu bulunan şu iki %5 Buğday kepeği+% 95 Buğday samanı ve 2- %40 Mısır koçanı+%60 Buğday samanı formülüne göre en çok verim sağlandığı görülmüştür.
Bu usulde hazırlanan malzeme istenilmeyen maddelerden arındırılır bu arındırma işlemi pastörizasyon veya sterilizasyon şeklinde yapılır. Pastorize işleminde uygun bir kap içinde (Varil) saman haşlanır. Bunun için sap saman karışımı kuru olarak tel örgülü sepetlere konulup, varile konur. Kapağı kapatılan varil sıcaklık 75-80 C'de bir saat bekletilir. Daha sonra varilden sepet çıkartılır bir müddet suyunun akması sağlanır. Haşlandıktan sonra soğutulur ve suyu kalmayacak derecede sıkılır. Saman içine yukarıda anlatılan oranda konulan kepek homojen olarak karıştırılır.
Misel ise her bir kiloya 25 gram şeklinde olur. Misel koyma işlemi ise sırasıyla poşetin altına 10 santim kadar çok bastırmadan kompostu sıkıştırarak konur. Bunun üstüne poşet kenarında olacak biçimde dairesel olarak bir miktar misel ekiyoruz. Tekrar 10 cm'ye kadar saman ve misel konur. Bu işleme poşet doluncaya kadar devam edilir. Sonra poşetin ağzı bağlanır, temiz bir çivi ile poşetin çevresinde delikler açılır. Böylelikle kompost ekimi biter.
